UNHA PEQUENA ACHEGA Á REFORMA DO SISTEMA DE PENSIÓNS

                O pacto de pensións ten suficiente enxundia como para merecer un longo comentario que non estou en condicións de abordar un domingo á noite. Se teño folgos, algo vou escribir nos próximos días. Hoxe unicamente quero formular tres ideas introdutorias que penso que son fundamentais como premisas de análise.

                A primeira delas refírese aos sistemas de intercambio de información no ámbito da Unión Europea e ao Método Aberto de Coordenamento. Moito se fala –con razón- da necesidade que ten o Goberno español de atender aos requerimentos de Bruselas, desde logo esixentes no que ten que ver coas liñas xerais de política económica. Pero habería que abondar máis na evolución dos sistemas europeos de Seguridade Social, cada un deles fillo da súa propia historia e moi diverxentes entre si. Tanto máis diverxentes se se ten en conta a aposta por sistemas de capitalización que veñen formulando os Estados Membros do Leste. Con todo, xusto é recoñecer que as grandes liñas de reforma que anuncia o pacto –incremento da idade mínima de xubilación, toma en consideración de máis anos da vida activa no cálculo da pensión e desincentivo da xubilación anticipada, fundamentalmente- son orientacións común a outros Estados pertos do noso, como son os casos máis evidentes das Repúblicas de Francia e Alemaña. Quero dicir que as críticas hainas que contextualizar.

                A segunda, e precisamente con base na súa contextualización, debe recoñecerse que meter as tesoiras ás pensións públicas ten máis pegada no Reino de España da que ten noutros Estados europeos. Isto é así porque o noso sistema público xermolou nos anos sesenta do século pasado sobre as cinzas do mutualismo laboral. Isto é, esmagou os sistemas profesionais de Seguridade Social. Hoxendía, na nosa realidade apenas hai traballadores coa cobertura de sistemas profesionais, a diferenza do que sucede nos Estados cos que sempre se nos compara. É dicir, a clase traballadora na nosa realidade é moito máis dependente da pensión pública. Está moi ben que se promovan e fomenten os sistemas privados de pensións. Pero a mensaxe fundamental debería ser que se establezan sistemas profesionais con dobres aportacións das empresas e das persoas traballadoras. No entanto, e dada a desprotección xeral neste ámbito, as reformas á baixa das pensións deberían ser especialmente prudentes.

                E a terceira refírese ás fontes de finanzamento e á teima tan “patria” de que as pensións contributivas únicamente se deben soster con contribucións de Seguridade Social. Esta lexitimación do sistema baseada na súa autosuficiencia é moi perigosa porque supón o anuncio evidente de novas, futuras e non tan lonxanas medidas de recorte. O Método Aberto de Coordenamento amósanos que os Estados Europeos admiten as achegas orzamentarias para o finanzamento dos sistemas públicos de Seguridade Social, sen que iso supoña afastarse da ortodoxia financieira. Os Pactos de Toledo, desde o ano 1995, compartimentalizaron a solidariedade intrínseca aos sistemas públicos de Seguridade Social. Probablemente, a separación das fontes de finanzamento foi estratéxicamente necesaria. Pero debe recoñecerse que a estratexia non é un fin en si mesmo e que, ao mellor, haina que revisar logo de quince anos. 

FOLGA XERAL 27 XANEIRO: INOPORTUNA

Non vai ser políticamente o máis correcto a día de hoxe, pero quero amosar o meu rexeitamento á convocatoria feita mañá, en Galiza, pola Confederación Intersindical Galega e apoiada, entre outros colectivos, polo Bloque Nacionalista Galego. Non me vou sumar á folga por varios motivos, fundamentalmente porque penso que non é o máis aconsellábel facer folga xusto mañá.

Estamos –xa o sabía CIG cando preavisou- na recta final do diálogo social na materia de reforma das pensións. Eu non concordo con parte das medidas que ten publicitado o Goberno que quere encetar, básicamente no adiamento en dous anos da idade mínima de xubilación. Non me parece que sexa un tema que debamos adoptar sen máis no ano 2011, senón que sería máis aconsellábel estudar devagar a experienza doutros Estados Europeos que afrontan o baby-boom antes de nós e tirar conclusións. Probablemente haxa que subir a idade dentro duns anos, pero non xusto agora.

O que sucede é que estamos de cheo na onda reformista que provocou o executivo Zapatero. E eu pregúntome se CIG vai convocar outra folga xeral a resultas da reforma da negociación colectiva, cousa que con tota probabilidade vai suceder en abril. Pregúntome tamén se ten a seguridade de que o Goberno non vai ceder en parte das súas pretensións anunciadas. Estratéxicamente lle pregunto que sucedería se logo CCOO e UGT conseguiran un bo acordo co Goberno. Alguén pensaría en serio que foi grazas á folga de CIG, ELA e LAB? Ou é que o acordo non pode ser bon, por razóns metafísicas que eu descoñezo?

Desde outra perspectiva, soster a folga de mañá vai supor un sacrificio inmenso para a militancia de CIG e un esforzo desproporcionado, no que, ademáis, se xoga moito. Dubido que CIG teña ben calculado dito risco. E, por suposto, o sacrificio que CIG lle pide á clase traballadora non é xusto. Non se pode recurrir cada pouco tempo a unha folfa xeral. A folga xeral debe ser un recurso extraordinario para que sexa eficaz e teña o prestixio dunha acción necesaria cívica de exercicio de dereitos fundamentais. Xa fixemos unha folga xusta e exitosa en setembro.

Xa para rematar, a competitividade coas centrais sindicais máis representativas CCOO e UGT debe manterse no espazo electoral, non noutros. Ben acepto que as centrais estatais xogan a pecharlle espazos ao sindicalismo de clase nacionalista, nunha estratexia cortoplacista e miope. Pero, con todo, a unidade de acción sindical é básica nestes tempos. Non xoguemos á división, para ledicia dos think tanks do pensamento financieiro. Por máis que CCOO e UGT non admitan o dereito lexítimo de CIG, ELA e LAB de se sentar nas mesas estatais de concertación social.

Isto o expreso, claro, desde o agarimo e implicación persoal máis fonda co sindicalisto representativo de clase. Desde a miña implicación persoal.

PEREJIL

Lembro o nome da derradeira xesta heróica do glorioso exército español para non nomear ao innomeábel que a inspirou, daquela “Ministro de la Guerra” do Reino de España. E, desde hai anos, xurista áulico da dereita española.

Hoxe toca falar do seu último “aturuxo”: resposta ás críticas da presidenta saínte do Tribunal Constitucional, María Emilia Casas, aos e ás diputadas pola non renovación en prazo das maxistraturas xa caducadas e da maxistratura vacante. Segundo a opinión de tan epatante exministro, a señora Casas presidiu á época máis negra do Tribunal e é responsábel de que a sentenza do Estatut de Catalunya se adiara por máis de tres anos.

É lóxico que se sinta aludido, como máximo estratega da oposición a que se renovara o Tribunal. Pero é que as súas críticas á xa expresidenta resultan absolutamente mendaces e propias dalguén de moi baixa catadura moral. Se houbo unha presidenta discreta, que únicamente falou polas súas sentenzas e resolucións, foi a maxistrada Casas. Se houbo alguén que anovou a doutrina do Tribunal Constitucional nunha liña máis garantista dos dereitos fundamentais foi ela. Se a xurisprudenza actual é máis consonte á do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos, debémolo a ela en gran parte. Iso, claro, é ao que chama o noso homiño “período máis negro”. Por outra banda, se alguén ten a culpa de que se adiara a sentenza do Estatut foi o que abriu a guerra das recusacións. Alguén se lembra de quen recusou a Pérez Tremps? Que tería pasado de non ser polo pasamento do maxistrado García-Calvo y Montiel? Quen xogou primeiro a alterar a correlación de forzas no Tribunal Constitucional? E, noutra orde de ideas, que maxistrada foi a que, ao final, tivo que asumir o relatorio do voto maioritario, para que poidese saír esa sentenza?

A pelaxe deste personaxe do Partido Popular é ben coñecida. A súa estratexia actual é  clara. Hoxe despedimos a catro maxistrados/a do TC e damos a benvida a outros/a catro. Pero, ademáis de a Casas Baamonde, da que a miña opinión é ben coñecida, permítaseme salientar a saída dun maxistrado do grupo “conservador”, Vicente Conde Martín de Hijas, un xurista extraordinario. Pero, ademáis, unha persoa libre e recta de criterio. Xusto do que abomina o noso señor opinante de hoxe. Prefire que os novos maxistrados electos a proposta do seu grupo sexan máis ben persoas dóciles que lle collan o teléfono e que atendan as súas consignas. A liberdade de criterio de Conde Martín de Hijas, que mesmo lle valeu para non chegar el a presidente do TC incomódalle ao exministro de Defensa. Por que insiste tanto na designación de Enrique López? Por gran xurísta ou por “chico obediente”?

Da noxo pensar que en xente como o líder de Perejil repousa a responsabilidade da designación da nosa Corte Constitucional.

TURQUÍA

Onte apareceu no País un artigo moi interesante asinado polo Nobel turco Orhan Pamuk relativo ás relacións de Turquía con Europa e coa Unión Europea. Pareceume un testemuño rotundo do fracaso de Europa nos últimos anos e da incapacidade da esquerda europea para dar rumo ao noso soño integrador.
É obvia a frustración da xente deste país coa real politik das  institucións europeas, capitaneadas pola República Francesa, que hoxendía está a traizoar totalmente a súa historia e a súa bagaxe cultural co liderado das posicións de rexeitamento ao ingreso da Nación de Ataturk. Da noxo que un presidente que ten os seus devanceiros no leste teña tan pouca sensibilidade á idea fundacional da Unión Europea. Pero máis noxo da a nosa incapacidade de integrar realidades culturais e relixiosas distintas. Todo un indicador do mal que están os dereitos civís e de cidadanía nestes escuros anos todo ao longo de Europa.
Que se ceiben os sentimentos integristas e antieuropeos alén do Bósforo é a nosa exclusiva responsabilidade, e non a dun pobo que xa desde comezos do século XX apostou por unha identidade laica. Seica aínda estamos a tempo de cambiar as cousas, pero pode que xa sexa demasiado tarde. Ao final, se van impor os políticos máis intransixentes que querían unha Europa exclusivamente baseada na súa identidade cristiá. Eu aborrezo destas orientacións e vexo que imposible vai xer integrar as nacións da costa Este do Adriático con esta clase política de tan pouco nivel que temos.
E desde logo, a identidade cultural de Europa queda moi amputada sen a aportación do berce da metade máis fértil, durante moitísimos anos.

PACTOS DE TOLEDO

Hoxe se van votar as recomendacións de reforma da Seguridade Social no ámbito da Comisión de seguimento dos Pactos de Toledo. Tiven acceso ao borrador do documento que se somete a votación. Trátase dun texto sumamente aberto, no que, desde logo, se ceiba ao Goberno para que presente, na práctica, un proxecto de lei sometido a moi poucas condicionantes. En si mesmo, este carácter demasiado aberto estaría ben se cando menos se orientaran algo máis certas actuacións políticas. Hai, ao meu xuízo, unha excesiva prudencia para non se afastar dunha linguaxe moi correcta políticamente, pero moi pouco efectiva no deseño de reformas estruturais do sistema de Seguridade Social.

É por iso que o documento non se presta a críticas moi fortes, nen tampouco a eloxios significativos. Con todo, é un texto relativamente longo, de 24 páxinas, no que se suxiren moitas ideas, e algunhas delas cun notábel grao de concreción na letra miúda, non nas grandes medidas estruturadoras. Cabe, xa que logo, formular un feixe de comentarios. Non me vou parar hoxe en aspectos concretos, senón en formular catro ideas xerais e, ademáis, en subliñar o interese de que se coñeza un texto que, teóricamente, debería ser o guieiro para saber cara onde camiña noso sistema de Seguridade Social. Estas catro ideas xerais son as que seguen:

1ª.- Hai, ao meu xuízo, unha excesiva teima na separación das fontes de finanzamento do sistema. Por exemplo, no documento se fai moito fincapé en que non se poden soster con presupostos da Seguridade Social os complementos a mínimos –esta non é unha idea nova- pero tampouco as bonificacións á Seguridade Social como medida de fomento de emprego e as actuacións concretas de xubilación anticipada. Non é que caiba criticar esta orientación en si mesma. Porén, reflicte unha idea sumamente perigosa: o principal motivo de lexitimación do sistema público consiste na súa autosuficiencia. Cando non sexa así, e cando o fondo de reserva non abonde para manter o nivel de protección social, hai que usar as tesoiras de xeito ineluctábel. Porque tampouco a Seguridade Social se pode soster con achegas orzamentarias do Estado. Neste punto, habería que lembrarlle aos e ás parlamentarias que noutros Estados da Unión Europea, que non son nen moito menos minoritarios, as pensións básicas se sosteñen con achegas orzamentarias, e non pasa nada.

2ª.- Hai una evidente relación entre o dito no número anterior e a promoción dos sistemas complementarios de Seguridade Social. A historia do noso sistema, a partir da Lei de Bases do 1963, é a dun sistema que se afortalou nos alicerces dun mutualismo laboral que desapareceu na ara do sistema público. É por iso que no Reino de España non temos apenas un nivel profesional de cobertura social. Haino que desenvolver, e así o recoñecen as recomendacións, mediante o maior estímulo aos plans de emprego do tipo dos plans de pensións. Esta idea é interesante e paréceme ben. Pero habería que engadir que diminuír o nivel de cobertura social namentres non se xeralice este nivel profesional de Seguridade Social é moi perigoso. Porque, na práctica, as persoas traballadoras son eiquí moito máis dependentes do sistema público de pensións do que o son na práctica totalidade de Estados europeos. Habería que recoñecer, xa que logo, a nosa maior dependencia da Seguridade Social pública, que desde logo debe condicionar todas as reformas restritivas.

3º.- O máis significativo do documento é unha aposta, máis o menos explícita, polo incremento do número de anos que se deben ter en conta para o cálculo das pensións de xubilación. Hai unha defensa que non comparto para nada das modificacións que se produciron en 1997 para incrementar o período de oito a quince anos. Non é que haxa que defender un período de cómputo moi breve, que desde logo, introduce un factor de aletoriedade excesivo. Pero hai que recoñecer que o período de quince anos é xustamente o que máis lle perxudica á poboación activa menos cualificada, que entre os 50 e os 65 anos adoita ter moitos problemas de desemprego estrutural. Cabería apoiar, por exemplo, un cálculo no que se computaran 20 anos, pero escollidos durante un período de 25, ou unha fórmula semellante. É dicir, unha regla na que se ampliara o tempo para calcular a base reguladora, pero que lle permitise á persoa interesada desbotar os peores anos, nos que seica ten lagoas de cotización que se van encher, no mellor dos casos, con bases mínimas ficticias.

4º.- Afóndase en aspectos de xestión, loita contra o fraude e información a cidadás e cidadáns. En xeral, son liñas acaídas e necesarias. Pero hai un recoñecemento ao meu xuízo excesivo do labor das Mutuas de Accidentes de Traballo e Enfermedades Profesionais. Non cabe negarlles un papel importante, pero que desde logo ten moitos aspectos escuros. Habería que recoñecer que non sempre foron suficientemente leais co sistema e que a súa xestión require de certo control por parte das entidades xestoras e da Tesoureiría Xeral da Seguridade Social. Con todo, hai que expresar que neste conxunto temático o borrador contén ideas de interese.

En xeral, xa que logo, o documento adoece de inconcreción. As orientacións da reforma que se albiscan nas declaracións de intencións do Goberno caben, por desgracia, neste traxe tan amplo. Son estas intencións as que producen máis arrepío e non unhas recomendacións demasiado amplas. Sen que caiba negarlles aportacións interesantes en moitos temas. Entre outros, que por primeira vez se aborda con amplitude unha perspectiva de xénero na Seguridade Social que é, a día de hoxe, inadiábel.

UNHA MEDIDA “MÁIS”: A SUPRESIÓN DOS 426 EUROS

As decisións gubernamentais teñen estas cousas: misturar peras e mazás, como diría unha famosa concelleira madrileña. Isto foi o que lle pasou ao Goberno no Consello de Ministros pasado: aprobouse un flamante Real Decreto-lei 13/2010, do 3 de decembro, “de actuacións no ámbito fiscal, laboral e liberalizadoras para fomentar a inversión e a creación de emprego”. O seu contido, un plato de difícil dixestión mesmo para tecnócratas: 1) modificación da Lei do Imposto de Sociedades, aparentemente para baixarlle o tipo ás pequenas empresas. 2) Medidas liberalizadoras, referidas á “modernización” do sistema aeroportuario, isto é, privatización parcial de AENA, que pasa a ser unha sociedade pública e creación da sociedade estatal “Lotarías e Apostas do Estado”, que anuncia a mesma privatización parcial do negocio do xogo de azar a nivel estatal. 3) Medidas laborais, consistentes na incorporación de 1500 persoas máis como  promotoras de emprego e prórroga dos 1500 orientadores existentes desde o ano 2008. 4)  Incremento do tipo do imposto especial que grava o tabaco. 5) Inclusión no Réxime Xeral da práctica totalidade dos funcionarios de novo ingreso, o que anuncia a progresiva eliminación de Clases Pasivas do Estado. E logo, por suposto, e como xa dixen noutra entrada, medidas de excepción para os controladores aéreos.

Das medidas laborais –únicas das que teño un mínimo criterio para emitir opinión-, 1500 promotores de emprego é unha pinga nun océano. Desde logo, a eficiencia dos Servizos Públicos de Emprego depende de que o Goberno crea neles. Non nas axencias privadas e nas empresas de traballo temporal, únicos nos que acreditou crer. Paréceme ben, no canto, a supresión a prazo de Clases Pasivas. Eu –eu e máis un minguante grupo de funcionarios- pasamos a ser dos restos de Israel duns reximes especiais de caste profesional nos que, realmente, non aportamos á solidaridade interxeneracional da Seguridade Social. E, por certo, o vicepresidente anunciou en rolda de prensa posterior ao Consello que o día 28 vai remitir ás Cortes o proxecto de reforma das pensións. Evidentemente, non vai haber acordo ao respecto, nen na comisión dos Pactos de Toledo nen moitísimo menos nas Mesas de diálogo social. Penso que algún ministro, por dignidade, debería dimitir.

Alén disto, o verdadeiro protagonista deste Consello de Ministros foi o elemento que non se reflectiu no texto da norma de urxencia: a decisión de non prorrogar o programa previsto, na súa derradeira edición, no RD-lei 12/2010, de protección por desemprego e inserción. É dicer, o programa “dos 426 euros”. Como vai caducar no mes de febrero, non hai nada que regular. Xa morrerá por inanición. A xustificación de que se trata de pór máis recursos na inserción laboral é esperpéntica. Pola mesma razón, non cabería augurarlle bo futuro á renda activa de inserción, nen, en fin, ao nivel asistencial da prestación por desemprego. Espero que o Goberno non dea nen un banzo máis na mesma dirección!

Ben se decata un de que para o Goberno ten o mesmo valor subir o tipo do imposto especial do tabaco que deixar sen subsidio ás persoas que esgotaron as súas prestacións e subsidios por desemprego. Así de parvo e con ollos de peixe sapo quedou o líder da oposición na sesión de control ao Goberno e menudo barullo se montou nos voceiros do seu partido. Se é que eles farían exactamente o mesmo!

Hai que lembrarlle ao executivo “socialista” que hai unha cousa que se chama o principio de proporcionalidade: non é o mesmo vender parte das xoias da coroa –vg., AENA- que crear guetos de exclusión social. Nesta última medida xa non hai marxe para a dúbida: non hai diferenza entre uns e outros. A conexión entre a decisión de non prorrogar o programa e a pobreza é evidente. Impropia do modelo social europeo.

Claro que outra ración de dereita xenuína xa nos lembrará que o campo dos dereitos civís é, hoxendía, o único no que se xoga a partida entre os dous macropartidos do Reino de España: dereitos dos homosexuais, liberdade de expresión, dereito á información, liberdade ideolóxica… 

ESTADO DE ALARMA

O conflito dos controladores aéreos é un crisol de sentimentos enfrontados do que cómpre expresar algunhas ideas e propor certas conclusións. O primeiro sentimento é de preocupación, por como as organizacións sindicais máis corporativas son as que explotan con éxito as modalidades máis salvaxes de exercicio do dereitos de folga e de conflito colectivo. No sector da aviación civil hai moi bos exemplos de sindicatos ben afastados das grandes centrais de clase que con periodicidade suiza secuestran á cidadanía con acción intolerabeis.

A preocupación aínda medra máis cando un se pregunta polo resultado deste conflito: podemos dicer a día de hoxe que os controladores aéreos perderon a partida? Que están en peor situación negociadora da que estaban antes do Real Decreto 1001/2010, Decreto Pepiño Blanco, sometido á interpretación da disposición adicional segunda, 1 do RD-lei 13/2010, do 3 de decembro? Eu moito o dubido, porque esta normativa conxuntural e de urxencia non pode perpetuarse no tempo, xa que implica un descoñecemento de dereitos colectivos básicos destes traballadores. Estes días xa chegaron voceiros da dereita criticando, co fariseísmo de sempre, o autoritarismo gubernamental. Voceiros aos que habería que preguntarlle: quen alimentou a besta? Que famoso ministro de Fomento se baixou os pantalóns diante deste colectivo? E xunto a esta dereita interesada, está a esquerda utópica criticando, por motivos ben distintos, o mesmo autoritarismo. Eu súmome á crítica, sempre e cando estas medidas que implican unha acción unilateral do goberno non sexan estritamente temporais, conxunturais e excepcionais.

As miñas dúbidas deben resolverse cunha negociación colectiva acaída e responsábel, iso si, xerando ámbitos de negociación novos nos que os sindicatos de clase teñan o liderado, propondo negociacións ao marxe do ámbito da franxa. Xa abonda de élites laborais que emporcan os dereitos colectivos dos traballadores coa súa actuación ruín e egoísta!

Desde logo, no mundo do posíbel, as accións disciplinarias contra os controladores deben ser proporcionadas, por participación nunha folga ilegal, disimulada groseiramente con baixas laborais. Pero sen que cheguen a despedimentos. Desde o meu punto de vista, todo o aparataxe vindicativo debe dirixir os seus ollos a este enxendro de sindicato denominado USCA, para que pague, ata a súa liquidación definitiva, cada céntimo de euro que poida haber nas súas contas. E para que os seus dirixentes respondan perante todos os órganos xudiciais.

Entrementres, que outros discutan o marco constitucional. Non me agrada o estado de alarma e o sometemento dos controladores a mando militar e ao Código Militar. Porque creo que é un mal precedente, do que logo poden tirar outros gobernos asilvestrados –que virán- con nula sensibilidade aos dereitos civís de cidadáns e cidadás. O sucedido nestes días é unha mala noticia. E cabe requerirlle ao goberno para preguntarlle se non había unha medida proporcionada menos lesiva de dereitos que resolvese o problema. Quizáis abondaba con someter aos controladores a un mando gubernativo, sen limitarlle alén do imprescindíbel os seus dereitos civís. Pode que non, pero o goberno tiña que explicarse mellor.

ELECCIÓN DE DOCENCIA E PRELACIÓN NOS DEPARTAMENTOS

O tema da elección de docencia nos Consellos de Departamentos vai xerando unha polémica recorrente da que eu non quero deixar de dar a miña opinión, que enuncio a título estritamente persoal. En campaña, o noso grupo únicamente expresou a necesidade de que desde o Goberno da Universidade se impulsara un proceso de estabelecemento de criterios obxectivos e transparentes en cada Departamento, sen que sexa doado propor reglas con vocación de xeralidade.

Alén deste criterio, insisto, o que engado é miña opinión persoal, nun tema no que sempre é mellor un mal acordo que unha boa resolución. O que sucede é que nas negociacións informais non sempre todo o PDI ten a mesmoa forza.

Levo tempo expresando que rexeito o criterio de xerarquía e antiguidade por obsoleto e inxusto. O rexeito case ao mesmo nivel que as votacións nas que non se esgrime máis argumento que o desexo de beneficiar ou perxudicar a certas persoas. E engado que a doutrina xudicial non o valida como o que se ten que impor. O que expresa dita doutrina é que, a falta doutro criterio, o de xerarquía e  antiguidade é obxectivo e vinculado co mérito e a capacidade. Nada máis.

Na miña opinión, a imposición universal que moita xente quere facer destas “xerarquía e antiguidade” é unha das mostras máis evidentes da pouca vocación democrática que aniña no pensamento dalgúns. A autoridade que deberían reflectir ditas cualidades obrigaría á busca de criterios máis académicos, que sen dúbida os hai. Desde logo, non son eu quen para coñecer todas as realidades, pero cabe apuntar o feito de levar tempo impartindo certas disciplinas, o feito de ter elaborado materiais docentes ou programáticos da mesma ou, pola contra, a necesidade de reorientar o labor docente. Ás veces, un criterio de idade pode ser obxectivo –vg., a proximidade á xubilación- ou a propia cualidade do profesor –unha persoa asociada a tempo parcial debe coller disciplinas con orientación máis profesional-.

E, por suposto, están as necesidades dos centros, que tamen deben ser tomadas en consideración.

Desde logo, a asignación de docencia é un dos aspectos que require posturas máis transaccionais. O meu grupo non é exemplo de nada. Pero a nosa experienza é a de persoas que percuramos certa polivalencia dentro da nosa área de coñecemento e que evitamos sempre unha asignación por elección sucesiva.

A xerarquía e a antiguidade me lembran, como xa tiven ocasión de expresar en Consello de Goberno, os criterios que propugnaba certo pensamento da Administración Pública que cabe personalizar en López Rodó ou Villar Palasí, entre outros.

UNIVERSITY OF VIGO IS DIFFERENT!

Un ten que citar as súas fontes: link de Sergio Pajares ao diario o Xornal do 27 novembro: “a concesión do Premio Otero Pedrayo a Fraga non foi unánime”. “Pola súa longa traxectoria de traballo en pro de Galicia e da cultura galega…” concedéuselle o premio apenas por maioría. Que inxustiza! Por motivos escuros, o representante da Univesidade da Coruña ausentouse, tamén o da de Santiago. O representante da Deputación de Lugo abstívose. Pero a persoa que representaba á Universidade de Vigo conformou esa maioría natural tan do gosto dos sucesivos gobernos do León de Vilalba.

O de “longa traxectoria” ten especial interese, porque o beneficiario do premio –a 30050’61 euros ascende a súa contía, da que a persoa que representou a Universidade de Vigo considera que o senador é merecente- vai cumplir 88 anos. Por certo, os mesmos que viviu o patriarca Otero Pedrayo. Polo tanto, da vizosa vida pública do celebérrimo premiado cómpre concluír que unha boa parte a empregou en pro da defensa de Galiza. As comparacións son odiosas, pero a traxectoria de Don Ramón en defensa da nosa cultura comeza, desde logo, a comezos do século XX e non remata ata a súa morte.  A mesma longa traxectoria cabe atribuírlle, polo tanto, ao titán das oposición. Ninguén dubida da súa habelencia nos xogos tradicionais galegos, nos caldos da nosa terra e na arte cinexética, con especial inclinación ás especies protexidas.

Pero, dándolle moitas voltas aos miolos, cheguei á conclusión de que o seu grande merecemento que tanto lle recoñece a representación institucional da Universidade de Vigo foi o seu traballo ministerial da década dos anos sesenta á fronte da carteira de Información e Turismo. Eis a inspiración que os nosos rexedores da Universidade asumiron como a súa pedra filosofal! A defensa de Galiza que fixo Fraga –e que ninguén lle entendeou xamáis- foi o respeto aos feitos diferenciáis. Daquela os españois, pero, por extensión, claro, os do eido que España ten ao Noroeste. Spain is different! clamou o ministro na década prodixiosa.

E hoxe os seus epígonos claman: University of Vigo is different! Diferente ás da Coruña e de Santiago, fuxidías no recoñecemento dos feitos diferenciais que tan ben representa Don Manuel. As outras Universidades galegas non entenden a ledicia que sinte hoxe desde o alén o sabio de Trasalba.

Outro exemplo marabilloso do bo facer do noso equipo de Goberno. Desde a miña modestia e o meu descoñecemento quero propor para o ano que ven a candidatura de Fidel Castro, irmán no universal de Don Manuel.

NON TODA A UNIVERSIDADE DE VIGO LLE DEU A BENVIDA A BIEITO XVI. EU NON, DESDE LOGO

Con moita mágoa e tristura seguín de lonxe a visita do Papa Bieito XVI a Compostela. Non tiña pensado redactar ningunha reflexión expresa no blog porque os sentimentos que tiven antonte e onte foron de caste individual, de abatemento, afastamento cósmico deste personaxe e expulsión da Igrexa Católica. Eu son desta multitude que algún día militamos na Igrexa de Cristo e que a amamos pola súa capacidade integradora. Pero que hoxendía non a recoñecemos, como institución intransixente, excluínte e enaxenada. Son todos estes pensamentos individuais que non lle teñen que interesar a ninguén.

Pero esta mañá me remitiron o artigo de opinión que o noso estrambótico reitor Mato de la Iglesia publicou o venres 5 de novembro no ABC. Facendo honra do seu segundo apelido –non me consta nen me interesa nada a súa adscrición á Igrexa, tampouco se se chama ou non con xeito- expresa que “la Universidad de Vigo le da la bienvenida a Benedicto XVI y desea que desde el púlpito de la Plaza del Obradoiro invite a todos los seres humanos a que participen en la senda del conocimiento…” Quedeime abraiado, dubidei, limpei os lentes dos cristais e outra vez leín o mesmo. Pensei que eu toleara, pero non, noso flamante reitor, líder deste viveiro de progresía denominado “Alternativa” e “Universitaria” daba a benvida ao Santo Padre. Non, non lle daba el a benvida, lle a daba a Universidade de Vigo. Ou tanto ten, se recoñecemos que Mato é o ente fundante da nosa institución.

O asunto ata podía ter graza, se non fose polo personaxe ao que lle damos a benvida. Cada pensamento seu é unha lapa de intolerancia, unha onda de exclusión e de rexeitamento aos excluídos. Abonda con reproducir a seguinte pasaxe da súa homilía na Sagrada Familia para pór de manifesto por que unha Universidade pública, democrática e que postula a igualdade como un dos seus sinais de identidade endexamáis pode darlle a benvida ao Papa Ratzinger:

“…Por eso, la Iglesia aboga por adecuadas medida económicas y sociales para que la mujer encuentre en el hogar y en el trabajo su plena realización; para que el hombre y la mujer que contraen matrimonio y forman una familia sean decididamente apoyados por el Estado; para que se defienda la vida de los hijos como sagrada e inviolable desde el momento de su concepción; para que la natalidad sea dignificada, valorada y apoyada jurídica, social y legislativamente. Por eso, la Iglesia se opone a todas las formas de negación de la vida humana y apoya cuanto promueva el orden natural en el ámbito de la institución familiar”.

Abondan os comentarios. Os que creemos nunha sociedade igualitaria, na que mulleres e homes teñen o mesmo status de cidadanía e as mesmas arelas de se realizaren, as pautas que propón Bieito XVI son, sinxelamente, inaceptábeis. Os que non temos sentimentos homofóbicos non podemos considerar un líder a Ratzinger. Os que pensamos que todas as familias deben ser protexidas, tamén as monoparentais e as que son froito do amor, e por suposto as homosexuais. Porque, aínda que moitos o queiran negar, estas tamén son familias sagradas, ou sagradas familias, tanto ten. Que deben ser protexidas polos que teñen unha mínima vocación democrática.

Pero o noso reitor abrazafarolas perdeu a capacidade de discernimento. Non penso que o culto, o pensador, o filósofo Ratzinger encarne os valores dunha cultura democrática xenuínamente universitaria. Por moitas cátedras eruditas que desenvolvese na súa vida. Mágoa que a Mato da Eirexa non lle deixara un anaquiño de alfombra bermella neste sarao!