XERENCIA

Quero sintetizar a nosa toma de postura no tema da estrutura xerencial da Universidade de Vigo. Sempre nos pareceu acaído que a xerencia estivese desenvolvida por unha persoa allea á Universidade de Vigo. No noso modelo cabía a posibilidade de que houbese vicexerencias, no ben entendido que estarían atribuídas a persoal ao servizo da Universidade de Vigo.
Moito se ten comentado dos custes da estrutura da que se dotou a Universidade de Vigo. Desde logo, non vou ser eu o que aprobe un gasto absolutamente suntuoso en tempos nos que nos vai tocar meter as tesoiras en moitas partidas, para manter o investimento no máis esencial. Pero si que quixera salientar dúas cuestións: a súa dimensión dunha banda e a súa dependencia doutra.
Canto á dimensión da xerencia, a súa desproporción é evidente. Para unha dimensión de cadro de persoal que non chega ás mil persoas de administración e servizos, non é xustificábel contar con seis vicexerencias! máis unha xerenta. Non son admisíbeis estes números, que falan ás claras de fallas de eficacia e de solapamento de estruturas. Por outra banda, constitúe unha auténtica administración paralela da que a súa ¿coordenación? co equipo de goberno debería quedar máis explicitada.
Pero máis grave é a súa dependencia. A Universidade de Vigo -o seu Goberno- ten optado por un modelo de dirección do Emprego Público moi "moderna" na que abondan os cargos que veñen de fóra e que adebedan ao reitor ou ao seu equipo a pertenza á institución, débeda que, desde logo, pon en cuestión a súa mínima independencia na xestión, se é que existe nalgures. Na miña cativa experienza na confección de RPTs para Corporacións Locais, sempre fixen fincapé na despolitización da xestión de persoal. Claro que semella que a Universidade é, tamén para isto, "sitio distinto".

LOITAS POR CARTOS

LOITAS -NON POR TITULACIÓNS- SENÓN POR CARTOS
Onte se publicou no diario “El País” un artigo de opinión moi interesante, de Carlos Pajares, “Luchas por titulaciones”. É un personaxe polo que sinto moito respeto e admiración, desde a súa andaina como reitor da Universidade de Santiago. Sendo eu aínda estudante na segunda metade dos oitenta, chegou a S. Xerome un equipo novo que foi o verdadeiro artífice da modernización e descentralización da Universidade galega. Poucas persoas deixaron a pegada no noso sistema de Educación Superior que deixou o Sr. Pajares.
No dito artigo, os conflitos relativos á implantación de Medicina nunha segunda universidade galega son case a disculpa para lanzar una opinión de calado, coa que quero amosar a máis fonda discrepancia: xa que a Universidade compostelá conseguiu o recoñecemento como Campus de Excelencia Internacional e uns índices que a sitúan como unha das máis sobranceiras universidades no Reino de España, isto se ten que reflectir nun mellor finanzamento que se afaste do “café para todos”. Logo, como proposición subordinada concede que tamén as de Vigo e A Coruña melloraron substancialmente nos últimos anos. Claro que esta mellora non é merecente, en aparienza, de que se teña en conta no repartimento da torta.
Xa está a teima da competitivade, da que hai egrexios apóstolos na Universidade de Vigo. Eu a admitiría se partíramos de igualdade de condicións. Pero iso non é así. É a competitividade darwinista a que se quere impor desde os think-tank do liberalismo universitario. A todos eles, habería que amosarlles o manual dos bos liberais, e aprenderlles que este pensamento parte de que se lles ofreza a todos os individuos iguais dereitos de partida. No eido colectivo, o problema é o mesmo. E, os que non participamos do pensamento liberal, asistimos con horror á introducción de pensamentos pre-liberais que parten dunha hipótese falsa, que é a igualdade de saída.
Se é certo que as Universidades de Vigo e de A Coruña melloraron, a conclusión é evidente: son merecentes de finanzamento ao mesmo nivel ca de Santiago, ou aínda máis, se a situación de vantaxa competitiva se quere acurtar. Por suposto, estamos de noraboa polo recoñecemento feito a Santiago e, como galegos e galegas, podemos gabarnos da Universidade nai. Pero precisamos dun repartimento xusto do finanzamento.
De que finanzamento? A proposta de orzamentos autonómicos xa deixou ás claras as preferenzas da Xunta, que non merecen senón o máis despectivo silencio. Magoa que a CEG se sinta satifeita coa proposta, que tamén evidencia a súa falla de compromiso co I+D. Nestas liñas, non queda outra que amosar toda a miña solidariedade –penso que a solidariedade de toda a comunidade Universitaria- cos reitores Gago, Barro e Barxa e transmitirlles que non somos merecentes dun goberno que amose tal grao de desprecio polo saber, pola educación e pola Universidade.

Unha proposta: a discriminación por temporalidade

A segregación do mercado laboral entre contratos indefinidos e precarios é un dos sinais de identidade máis evidentes no caso español. A crise económica ensañouse cos precarios, isto é, cos máis febles, que pasaron a integrar o exército de persoas desempregadas, do que xa poucos dubidan que se vai achegar ao vinte por cento da poboación activa. Nesta conxuntura, cómpre propor respostas que dean saída a unha situación inxusta no social e insostíbel no económico.
As reducións de cadros de persoal, restruturación de empresas e amortizacións de postos de traballo fixéronse a conta das mulleres e dos homes traballadores sometidos a contratos de duración determinada. Cadra moi ben empregar o adxectivo “sometidos”, que tamén fala do sometemento aos ditados da empresa. Con todo o que caeu, a taxa de temporalidade no Reino de España segue a estar en máis do 25 por 100, isto é, en máis da cuarta parte da poboación activa. Unha taxa que máis que duplica a media comunitaria, impropia dunha realidade que se chama a si mesma Estado Social e Democrático de Dereito.
A situación é insostíbel. Non hai moitas dúbidas de que o desemprego creceu máis en España ca noutros Estados por esta peculiaridade do seu modelo de relacións laborais. Empregouse a flexibilidade de entrada –e de saída- porque é máis doada que a flexibilidade interna, pero tamén máis perxudicial a medio e longo prazo, para traballadores e para empresas. Aínda haberá nas ringleiras dos liberais quen defenda que este modelo é compatíbel coa formación profesional e co incremento da produtividade!
Mais a nosa experienza a partires dos primeiros anos oitenta, aínda hai economistas que defenden a flexibilidade nos marxes, con despedimentos baratos e contratos acausais. Sen entrar en que ditas propostas descoñecen as máis elementais obrigas dos convenios internacionais, poxan por sistemas ineficientes, como hai probas dabondo na nosa realidade e na realidade doutros Estados comunitarios.
España incorporou ao seu Dereito a Directiva 1999/70/CE, relativa ao Acordo marco do traballo de duración determinada. Formalmente alomenos, ten que dar igual tratamento a persoas sometidas a contratos temporais e a contratos indefinidos. A realidade é moi outra, na que aos temporais se lles descoñecen os seus dereitos máis elementais, baixo o paraugas dunha doutrina xudicial que da por boas con moita flexibilidade prácticas como dobres escalas salariais e que admite as máis outas doses de decausalización dos contratos.
Neste contexto, a única saída consiste en dotar de dereitos coercíbeis aos temporais e recoñecerlles a súa igualidade material introducindo medidas de acción positiva que os protexan de decisión abusivas. E incorporar ao noso dereito unha nova causa de discriminación, a que ven motivada pola temporalidade do vínculo. Esta nova discriminación, aínda que os operadores xurídicos non o queran recoñecer, está plenamente instalada na sociedade. É unha das causas que deben ser consideradas como menos admisíbeis socialmente, ao mesmo nivel que outras que a Constitución xa contempla desde o ano 1978. Hai que aplicarlles aos colectivos de persoas contratadas a termo todas as técnicas previstas no dereito antidiscriminatorio para combatir un dos factores de vitimización máis evidentes que hoxendía existen.
Por suposto que non sería o Reino de España o primeiro en recoñecer esta nova causa de discriminación. Nos Espazo Económico Europeo hai cumpridos e exitosos exemplos, como é o caso máis evidente do Reino de Noruega. As persoas traballadoras terían dereitos, a taxa de temporalidade baixaría e o mercado de traballo sería máis eficiente e produtivo.

Entrevista no Faro de Vigo

Os límites dunha maqueta xornalística sempre son moitos para poder comunicar unha mensaxe completa, ainda así nesta entrevista xa se poden ler algunhas das pautas e propostas do proxecto de Nova Universidade para os tres campus da Uvigo.
No texto se amosa a intención de mellorar o diálogo no eido das titulacións que agora se sinten maltratadas e tamén como unha política de costas ao capital humano dos centros proxecta desilusións nos docentes e PAS. Por certo, hai un pequeno erro na entrevista, porque as titulacións tecnolóxicas e algunhas sociais non son as mellor dotadas, senón xustamente o contrario. Dou por supuesto que se entendeu. Seguro que foi meu erro ao respostar, non da periodista.
Quere deixarse moi claro que esta oposición será construtiva e chea de iniciativas para facer unha universidade competitiva pero tamén humana. Traballar con "máis pel e menos papel", tomando prestada a frase tan coloquial pero acaída do creativo e empresario J. Lorente en "Piensa es gratis", que explica que nas organizacións non abonda con dicir cales son as atribucións por escrito de cada membro da mesma senón que é necesaria a implicación emotiva de todas e cada unha das persoas que traballan para acadar o éxito. Nós desexamos cambiar o modelo de goberno dunha Universidade que precisa aire fresco, atencións e igualdade de oportunidades.

permiso de paternidade

O mércores saiu publicada no BOE a Lei 9/2009, que aumenta o prazo de suspensión do contrato -ou de permiso, no caso dos funcionarios- por paternidade ata catro semanas. Era un compromiso xa explicitado na Lei Orgánica de Igualdade, pero que se adianta na súa eficacia máis de dous anos.
Quixera salientar este fito. É unha das poucas iniciativas que ten o noso dereito de corresponsabilidade dos pais -varóns- no coidado da familia. É certo que ten moitas eivas e que o Reino de España é un dos Estados comunitarios con políticas menos desenvolvidas. A técnica normativa é mala, porque non incide noutros obxectivos desaxables, como o de que os pais teñan máis habilidades dométicas e se responsabilicen, de verdade, do labor de coidado. As vindeiras iniciativas legais deberían ir da man de recoñecer prestacións de Seguridade Social por excedenzas e gardas legais -aínda que recurtando a súa duración- e, ao mesmo tempo, establecer reservas para o pais -"daddys' months"- para que se fagan cargo do fogar cando as súas parellas estean traballando.
E, por riba de todo, mellorar a cantidade e calidade das prazas de gardería e de centros de día. Hai que ter en conta os obxectivos do Cumio de Barcelona do 2002, dos que en Galicia estamos lonxe, moi lonxe.

Presentación de libro

Os profesores da Universidade de Vigo Jaime Cabeza Pereiro e Marta Fernández Prieto presentaron o texto A relevancia da idade na relación laboral e de seguridade social que é o resultado de tres anos de investigación dun proxecto de internacional que conta co aval de expertos da OIT e de ser editado por Aranzadi, primeira editorial no ámbito xurídico.
A tan anunciada estratexia europea de retardar a idade de abandono do mercado de traballo, así como o feito de que se veu incentivando a xubilación e a necesidade de substitución de persoas sen exceder os 65 anos, no canto de fomentar a súa continuidade no mercado ante un latente problema coa viabilidade da seguridade social; son algunhas das cuestións que se abordan con rigor e exhaustividad neste manual. "O abandono do traballo e a xubilación anticipada foron potenciados. Como regla a idade real de xubilación non coincide cos 65 anos, é antes", explica Cabezas. E isto é "máis evidente no caso da muller que por conciliación da familia e a súa vida laboral abandona antes o traballo. Elas han de coidar de fillos, pares e ascendentes", por iso é polo que noutros países europeos son os 60 anos a idade de xubilación no caso das mulleres.
Os autores sinalan que os traballos que polas súas propias características son de maior perigo e que teñen unha repercusión directa na saúde do traballador non deben prolongarse senón que mesmo antes, en función dos anos cotizados, debe deixarse ese tipo de emprego.
Os mozos son outro foco de atención do estudo nos que se dan uns estereotipos moi marcados de pensamento socialmente aceptado e que supón unha desprotección para este grupo. É dicir, "admítese, entre outras cousas, que o salario é inferior", apunta Marta Fernández.
A relevancia desta publicación radica na oportunidade e necesidade de abrir debate sobre a temática das súas liñas e tamén na capacidade que tivo o grupo de investigación de aglutinar aos xuristas máis notorios desta área de coñecemento pero tamén de ser un traballo multidisciplinar que contou con achegas de autores como o profesor Vaqueiro de Economía Aplicada da Universidade de Vigo. O grupo conta cun libro precedente cuxa coordinación correu a cargo da Universidade de Xirona.

Este título aborda unha zona de "nebulosa" segundo sinalan os seus autores sobre a discriminación, pois son moi coñecidos casos que teñen relación con variables como o sexo, a relixión ou a ideoloxía pero non coa discriminación por idade. Os medios de comunicación fanse eco de situacións onde houbo discriminación sexista que son noticia habitual pero non así de procesos que se refiren a unha práctica que teñen que ver con despedimentos por ter unha idade non conveniente para un posto por parte do empresario ou dirección dunha organización.

Co presidente do Consello Económico e Social de España

As arroutadas dun reitor

Subo ó blog o recorte do artigo de opinión que saiu publicado en prensa esta mañá.

De fichaxes estrela e espectación

Parece ser que hai moita espectación ante a configuración definitiva da candidatura de Nova Universidade, ou polo menos eso puiden ler no xornal esta mañá mentras almorzaba...

ROLDA DE PRENSA PRESENTACIÓN CANDIDATURA

BOLOÑA, OPORTUNIDADES PARA DOCENTES E ALUMNADO




POLÍTICA PAS, PROPOSTA DE CAMBIO