13 oct 2009

Unha proposta: a discriminación por temporalidade

A segregación do mercado laboral entre contratos indefinidos e precarios é un dos sinais de identidade máis evidentes no caso español. A crise económica ensañouse cos precarios, isto é, cos máis febles, que pasaron a integrar o exército de persoas desempregadas, do que xa poucos dubidan que se vai achegar ao vinte por cento da poboación activa. Nesta conxuntura, cómpre propor respostas que dean saída a unha situación inxusta no social e insostíbel no económico.
As reducións de cadros de persoal, restruturación de empresas e amortizacións de postos de traballo fixéronse a conta das mulleres e dos homes traballadores sometidos a contratos de duración determinada. Cadra moi ben empregar o adxectivo “sometidos”, que tamén fala do sometemento aos ditados da empresa. Con todo o que caeu, a taxa de temporalidade no Reino de España segue a estar en máis do 25 por 100, isto é, en máis da cuarta parte da poboación activa. Unha taxa que máis que duplica a media comunitaria, impropia dunha realidade que se chama a si mesma Estado Social e Democrático de Dereito.
A situación é insostíbel. Non hai moitas dúbidas de que o desemprego creceu máis en España ca noutros Estados por esta peculiaridade do seu modelo de relacións laborais. Empregouse a flexibilidade de entrada –e de saída- porque é máis doada que a flexibilidade interna, pero tamén máis perxudicial a medio e longo prazo, para traballadores e para empresas. Aínda haberá nas ringleiras dos liberais quen defenda que este modelo é compatíbel coa formación profesional e co incremento da produtividade!
Mais a nosa experienza a partires dos primeiros anos oitenta, aínda hai economistas que defenden a flexibilidade nos marxes, con despedimentos baratos e contratos acausais. Sen entrar en que ditas propostas descoñecen as máis elementais obrigas dos convenios internacionais, poxan por sistemas ineficientes, como hai probas dabondo na nosa realidade e na realidade doutros Estados comunitarios.
España incorporou ao seu Dereito a Directiva 1999/70/CE, relativa ao Acordo marco do traballo de duración determinada. Formalmente alomenos, ten que dar igual tratamento a persoas sometidas a contratos temporais e a contratos indefinidos. A realidade é moi outra, na que aos temporais se lles descoñecen os seus dereitos máis elementais, baixo o paraugas dunha doutrina xudicial que da por boas con moita flexibilidade prácticas como dobres escalas salariais e que admite as máis outas doses de decausalización dos contratos.
Neste contexto, a única saída consiste en dotar de dereitos coercíbeis aos temporais e recoñecerlles a súa igualidade material introducindo medidas de acción positiva que os protexan de decisión abusivas. E incorporar ao noso dereito unha nova causa de discriminación, a que ven motivada pola temporalidade do vínculo. Esta nova discriminación, aínda que os operadores xurídicos non o queran recoñecer, está plenamente instalada na sociedade. É unha das causas que deben ser consideradas como menos admisíbeis socialmente, ao mesmo nivel que outras que a Constitución xa contempla desde o ano 1978. Hai que aplicarlles aos colectivos de persoas contratadas a termo todas as técnicas previstas no dereito antidiscriminatorio para combatir un dos factores de vitimización máis evidentes que hoxendía existen.
Por suposto que non sería o Reino de España o primeiro en recoñecer esta nova causa de discriminación. Nos Espazo Económico Europeo hai cumpridos e exitosos exemplos, como é o caso máis evidente do Reino de Noruega. As persoas traballadoras terían dereitos, a taxa de temporalidade baixaría e o mercado de traballo sería máis eficiente e produtivo.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Os comentarios son benvidos neste blog, xa que o seu obxectivo é ser un punto de encontro e de diálogo co autor. Podes deixar a tua opinión, que pode non coincidir coa miña, pero sempre con cabeza. Os comentarios destructivos ou que falten ó respecto dos participantes no blog serán eliminados.